Ngày 27/06/1649, cha Đắc Lộ (Alexandre de Rhodes) tới Rôma. Cha sẽ tận lực vận động xin Tòa Thánh gửi một giám mục sang Việt Nam lập hàng giáo sĩ bản xứ. Khoảng giữa năm 1652, Tòa Thánh đề nghị cha làm giám mục cho Việt Nam. Cha Đắc Lộ từ chối. Sau đây là lá thư từ chối của cha.
Thư
gửi vị thư ký Thánh Bộ Truyền Bá Đức Tin
1652[1]
Kính thưa Đức Ông rất đáng kính,[2]
Đến Rôma cách đây hai năm, con đã trình bày ngay cho Đức
Thánh Cha, Đại Diện Đức Kitô tại trần gian, tình trạng Giáo Hội Việt Nam và con
đã báo cho Đức Thánh Cha biết cần phải sai các mục tử đến chăm sóc đoàn chiên của
Đức Kitô nơi những vùng đất xa xôi ấy. Lúc đấy, Đức Thánh Cha đã ủy thác cho
con đi thương lượng việc này với các Đức Hồng y đáng kính của Thánh bộ Truyền
bá Đức tin. Đó là điều con đã làm cho tới bây giờ, để đáp lại mệnh lệnh của Đức
Thánh Cha, bằng cách diễn tả nhu cầu cực cấp bách của các vùng đất trên. Vì vậy,
con đã thường xuyên bàn thảo chuyện này với Đức Ông, hy vọng rằng nhờ Thánh Bộ,
sự cứu giúp thiêng liêng sẽ được đem đến cho Giáo Hội sơ khai đấy. Trong khi
con lo làm tròn phận vụ này cách chân thành, con được biết qua những người đáng
tin cậy rằng ai đó đã có ý nâng con lên chức giám mục. Không cách nào, việc này
lại hợp lý được.
Thứ
nhất, để mang một gánh nặng như vậy, con hoàn toàn không đủ sức.
Con thưa điều này, không phải vì khiêm nhường, nhưng vì sự thật trước Thiên
Chúa. Quả thật, con không có được các nhân đức cần thiết cho công việc này và
con lại đầy dẫy những tật xấu và lầm lỗi không kể xiết, khiến con tuyệt đối
không có khả năng nhận một phẩm tước như vậy. Chỉ có các thánh mới có khả năng
nhận chức phẩm này, Thánh Bộ biết các vị ấy rất rõ. Các vị ấy có sẵn tất cả các
nhân đức mà con tự nhận mình không có ; trái lại, con thú nhận mình còn
mang rất nhiều khiếm khuyết.
Thứ
hai là con thiếu sự khôn ngoan tinh thần cần thiết để cai quản
vô số các linh hồn đó, giúp các tín hữu được kiên vững trong đức tin và đưa vào
đức tin nhiều linh hồn khác. Chính vì lẽ này, phải chọn lựa những người rất
khôn ngoan trong Chúa để gìn giữ và phát triển công trình của Thiên Chúa.
Thứ
ba, để bảo vệ danh dự của cá nhân con, điều cần là Thánh Bộ
đừng thăng tiến con, ít nữa là trong dịp này. Do sự kiện con thường hay trao đổi
vấn đề với Thánh Bộ, người ta sẽ đánh giá cách chính đáng rằng con làm việc để
thăng tiến cá nhân mình. Đây là điều dứt khoát phản nghịch lại luật lệ Hội Dòng
chúng con và lời khấn của tất cả các tu sĩ Hội Dòng chúng con là không tìm kiếm
một phẩm tước nào, cách trực tiếp hay gián tiếp. Không ai mà lại không biết đến
những thương lượng của con với Thánh Bộ, hậu quả sẽ là một xì căng đan rất lớn
trong Hội Dòng chúng con nếu con được bổ nhiệm, vì người ta sẽ nghĩ con tìm sự
bổ nhiệm này cho chính mình.
Thứ
tư, chắc sẽ xẩy ra rằng nhiều thợ giỏi giang mà Thiên Chúa gọi
vun trồng vườn nho này, thấy con được thăng tiến lên chức giám mục, sẽ bỏ rơi
ơn gọi của họ, gây thiệt hại cho Giáo Hội Việt Nam. Bởi vì không có sự giúp đỡ
của các người thợ tài ba, các giám mục không thể làm gì cho ơn cứu rỗi của các
linh hồn.
Thứ
năm, sự thăng tiến này sẽ cản đường con bỏ công sức ra vì ích
lợi của Giáo Hội sơ khai đó. Không là giám mục, con có thể dễ dàng làm việc. Được
nâng lên giám mục, con sẽ không thể làm việc được nữa, bằng chính sức mình hay
với sự hợp tác của các cha cùng Hội Dòng, vì các ngài sẵn sàng giúp con trong
trường hợp thứ nhất, nhưng không trong trường hợp thứ hai.
Chính vì vậy, nhờ lòng nhân lành của Đức Giêsu Kitô Chúa
chúng ta, con khẩn khoản xin Đức Ông, với nhiệt tâm hăng say của Đức Ông trong
việc khai sinh Giáo Hội Việt Nam, hãy tránh gánh nặng này cho con là kẻ vô năng
và bất xứng. Xin Đức Ông hãy trao phó cho những người nhân đức và có khả năng
gánh vác, vì danh dự và vinh quang của Thiên Chúa rất nhân lành và rất cao cả,
và vì ích lợi lớn lao của các linh hồn người Việt Nam.
Nếu Đức Ông nhận lời xin của con, con sẽ mãi mãi là người
tận tâm với Đức Ông rất đáng kính như vị ân nhân cao trọng của con vậy.
Trong Đức Kitô, người đầy tớ rất khiêm nhường của Đức Ông
rất đáng kính,
Đắc Lộ.
*
[1] Bản tiếng Latinh trong AMEP, tập 200, tr. 13. Bản dịch tiếng Pháp trong H. Sy, La Société des Missions Étrangères. Les débuts : 1653-1663, Paris, éd. Églises d’Asie, 1998, tr. 45-47.
[2] Vị thư ký Thánh Bộ Truyền Bá Đức Tin vào thời kỳ này là Denys Massari (1649-1657). Các sử gia Pháp đều gọi vị thư ký Massari là « Monseigneur », nhưng không cho biết rõ phẩm chức là giám mục hay đức ông. Ở đây, vì không biết gì hơn, chúng tôi tạm gọi là « Đức Ổng », như vị tiền nhiệm của ngài là Đức ông Francesco Ingoli (1622-1649) vậy.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire