Nghe thu âm 230811
Kính thưa các Sơ,
Để đáp lại yêu cầu của quý Sơ, tôi đã
nghe những thu âm của các Sơ gửi và nay xin chia sẻ vài nhận xét cá nhân của
tôi về bài thuyết trình của cha Nguyễn Thanh Tùng, chủ đề : « Hiệp
thông theo tinh thần của Đức cha Pierre Lambert ».
Chúng ta chỉ tìm bảo vệ
sự thật về ĐC Lambert mà thôi.
P. Toản
Nhận định chung :
- Cha nói
năng lưu loát, hùng hồn, tạo cảm tưởng cha có xác tín và thông thái.
- Nhưng
cha sai lầm về nhiều chi tiết lịch sử.
- Cha dùng
nhiều trí tưởng tượng riêng để giải thích sự kiện lịch sử, gây lệch lạc ý nghĩa
đích thực.
- Cha trích
dẫn cả cái sai lầm của người khác mà không biết hay không có khả năng chỉnh
sửa.
- Cha không
thể hiện được chủ đề đưa ra và lạc đề tại nhiều đoạn rất dài.
- Sử gia
Jacques-Charles de Brisacier được cha nhìn nhận và sử dụng khá nhiều. Tiếc là cha
lại rất ít trích dẫn lời ĐC Lambert.
- Thực
sự, có vẻ cha không hiểu biết nhiều về ĐC Lambert.
&
Rất nhiều chi tiết không chính xác :
« cậu
giúp lễ » : không có chuyện này.
Ngài
sinh ngày 28 tháng một năm 1624, chứ
không phải « ngày 28 tháng giêng năm
1624 ». (Lưu ý khác biệt giữa dương lịch và âm lịch, vì trong dương lịch
không có tháng giêng).
« Con
cũng nghi ngờ : lúc ngài sinh ra, làm sao ngài nhớ được, không có chứng
từ, khai sinh… » : cha đã đặt vấn đề một cách kỳ cục, vô lý, với lời
giải thích và lý luận ấu trĩ. Tại sao lại không nghĩ tới việc ngài đã ghi danh
đi học, vào nghề nghiệp, chịu chức thánh, v.v. ? Và phải biết rằng hồi đó
chưa có giấy khai sinh, và sổ rửa tội của ngài tại nhà thờ St Jacques đã bị bom
Đồng Minh phá hủy vào đêm ngày 6 rạng ngày 7 tháng 6 năm 1944, giữa cuộc Thế
Chiến thứ II.
« ơn
thần bí » : lúc còn trẻ 9 tuổi, ngài không nhận được, nhưng chỉ thể
hiện ra.
« một
cái đặc sủng = một cái ơn tiền định » : sai về giáo lý. Vì đặc sủng
thì khác với tiền định.
« ngài
chịu ảnh hưởng rất sâu xa bởi các linh mục dòng Tên » : cần nêu ra
những chứng cớ cụ thể, vì có vẻ đây là điều không có thực.
« Cha
Julien Hayneuve đã ảnh hưởng rất nhiều trên Pierre Lambert de la Motte » :
sai lầm. Lại không đưa ra một chứng minh nào cho điều nêu ra.
« Cuốn
Gương Chúa Giêsu là sách gối đầu giường của Pierre Lambert de la
Motte » : Không hề gặp một bằng chứng khách quan nào về điều này nơi
ĐC Lambert.
« Thiên
Chúa tiền định… » : một ý tưởng rất nguy hiểm về giáo lý. Tại đây,
rất cần phải giải thích rõ ràng hơn và quân bình hơn giữa sự tiền định của
Thiên Chúa và sự tự do của con người.
« ngay
từ bé, [Lambert] đã được tiếp cận với nền thần học linh đạo Mến Thánh Giá do
cha linh hướng [Julien Hayneuve] mình hướng dẫn » : giàu trí tưởng
tượng, xa cách sự thực. Cần lưu ý rằng cha Hayneuve chỉ là linh hướng của
Lambert lúc Lambert làm thẩm phán, từ khi 22 tuổi.
Cha linh
hướng Simon Hallé : có vẻ thuyết trình viên không biết cha Hallé qua đời
lúc nào nên mới nói Lambert theo cha Hallé « hầu như cho đến cuối cuộc đời của ngài ». (Cha
Hallé qua đời năm 1672, tức 7 năm trước khi Lambert từ trần).
Có vẻ
lẫn lộn thứ tự thời gian giữa cuộc tĩnh tâm 40 ngày tại chủng viện của thánh
Jean Eudes (tháng 11.1655) và cuộc hành hương khổ nhục tới Rennes (tháng 7-8.1655).
« Đặt
nền móng cho trường Sư Huynh Lasan
mà sau này ngài bàn giao lại cho
thánh Gioan de la Salle từ trung tâm cứu
tế Rouen của ngài » : sai lầm và lẫn lộn. Kỳ cục. Trình bày không
sáng sủa, không hợp lý. (Thánh Gioan de la Salle sinh năm 1651 tại Reims, làm
linh mục năm 1678, lập dòng Lasan năm 1684. Nghĩa là khi Lambert rời Pháp năm
1660, Gioan de la Salle mới lên 9 tuổi và đang sống cách xa Rouen khoảng
250 km).
« …
nghe biết Đức Alexandre VII cho tái lập
lại cái dự án truyền giáo gửi GM đến VN… » : sai. Vì chỉ sau khi
năm linh mục Pháp thỉnh nguyện (ngày 17.7.1657), ĐGH Alexandre VII mới nhận lại
dự án nói trên.
« ngay
từ khi còn ở Paris… đã chuẩn bị cho
cái tiến trình thành lập chủng viện
Hội Thừa Sai và sau này nó là Hội
Thừa Sai Paris » : sai lầm và lẫn lộn. Cần thu thập nhiều sử liệu hơn
để biết chuyện này đã xảy ra tại Rôma năm 1657-1658.
Cần phân biệt chủng viện Hội Thừa Sai (tòa nhà) và Hội Thừa Sai (tổ chức).
« Trong
[chủng viện] Hội Thừa Sai Paris, chân dung của cha Alexandre de Rhodes được đặt
một cách trang trọng là người của Dòng Tên, như là kẻ thù của người Pháp trong truyền giáo » : Đúng là một
nhận định hồ đồ, sai lầm, vơ đũa cả nắm. Chỉ có thể nói cha Đắc Lộ là kẻ thù
của triều đình Bồ Đào Nha mà thôi.
« Ông
linh mục dòng Tên Fragoso… » :
nói hăng hái quá nên lỡ trớn lẫn lộn lung tung (tới hai, ba lần). Vì cha Louis
Fragoso là tu sĩ linh mục dòng Đa Minh, người Bồ Đào Nha.
« Giáo
phận Đàng Trong bao gồm vùng vương
quốc Đàng Trong, nước Campuchia và năm tỉnh ở Trung Quốc. Giáo phận Đàng Ngoài gồm vương quốc Đàng Ngoài, nước Lào và
năm tỉnh ở Trung Quốc » : một hiểu lầm kỳ cục. Thuyết trình viên
không phân biệt được quyền tài phán
của hai ĐC Lambert và Pallu với lãnh thổ
của các giáo phận khác nhau.
« Dự
án… ĐC Pallu chưa gia nhập vào cái gọi là hội
dòng Thánh Giá, hay là hội tông đồ
truyền giáo này… Các thừa sai lần lượt khấn giữ… trong Hội dòng Tông đồ,
Hội dòng Thánh Giá… » : Lịch sử chỉ có Hội Dòng Tông Đồ, không có Hội
dòng Tông đồ Truyền giáo hay Hội dòng Thánh giá. Mặt khác, chỉ có bốn vị khấn
vào Hội Dòng Tông Đồ mà thôi, không phải tất cả « các thừa sai lần lượt
khấn giữ ».
« đã
ba năm rồi, chúng tôi ở đây sống
khắc khổ… » [Trích dẫn cha Vachet] : Cha Vachet luôn bị mang tiếng
là viết theo cảm tính, phóng đại, không chính xác. Đúng theo sử liệu thì ĐC
Lambert, ĐC Pallu, cha Deydier và cha Laneau đã tuyên khấn vào Hội Dòng Tông Đồ
ngày 06.01.1665. Nay, vào đầu tháng 7.1671, ĐC Lambert nhận tin từ chối của Tòa
Thánh. Như vậy, không phải là 3 năm,
nhưng phải là trên 6 năm.
Cha Đắc Lộ từ chối làm giám mục cho VN vì
những lý do riêng tư của cha Đắc Lộ, cách riêng đối với các đồng nghiệp dòng
Tên. Thật là sai lầm khi thuyết trình viên lý luận hay suy diễn là do liên quan
tới quyền bảo trợ truyền giáo Bồ Đào Nha. Nếu thuyết trình viên có được lá thư
từ chối làm giám mục của cha Đắc Lộ gửi thư ký Thánh bộ ngày đó (bằng tiếng
Latinh) thì hay quá, vì cha sẽ biết được sự thật và giúp nhiều người biết được
sự thật..
« …
ĐC Lambert sợ cái vạ tuyệt thông
thành sự và sợ xuống hỏa ngục mất linh hồn… Xin Tòa Thánh giải quyết nếu như bị
vạ tuyệt thông thì giải cái vạ tuyệt thông cho ngài. » : Cách suy
diễn này quá tầm thường, trẻ con, vì thiếu sử liệu làm nền tảng vững chắc, không
khám phá đúng đắn sự kiện và con người đích thực rất cao quý của ĐC Lambert
trong biến cố này.
< >
Paris, ngày 13.8.2023
PJD